Ppsa

Wznowienie postępowania

Art. 270.

W przypadkach przewidzianych w dziale niniejszym można żądać wznowienia postępowania,

które zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem.

Art. 271.

Można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności:

1) jeżeli w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona albo jeżeli orzekał

sędzia wyłączony z mocy ustawy, a strona przed uprawomocnieniem się

orzeczenia nie mogła domagać się wyłączenia;

2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była należycie reprezentowana lub jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania; nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnieniem się orzeczenia niemożność działania ustała lub

brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła

dokonane czynności procesowe.

Art. 272.

§ 1. Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie.

§ 2. W sytuacji określonej w § 1 skargę o wznowienie postępowania wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Jeżeli w chwili wydania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego orzeczenie sądowe nie było jeszcze prawomocne na skutek wniesienia środka

odwoławczego, który został następnie odrzucony, termin biegnie od dnia doręczenia postanowienia o odrzuceniu.

§ 3. Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy potrzeba taka wynika z rozstrzygnięcia organu międzynarodowego działającego na podstawie umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską.

Przepis § 2 stosuje się odpowiednio, z tym że termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania biegnie od dnia doręczenia stronie lub jej pełnomocnikowi rozstrzygnięcia organu międzynarodowego.

Art. 273.

§ 1. Można żądać wznowienia na tej podstawie, że:

1) orzeczenie zostało oparte na dokumencie podrobionym lub przerobionym

albo na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym;

2) orzeczenie zostało uzyskane za pomocą przestępstwa.

§ 2. Można żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.

§ 3. Można żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia prawomocnego orzeczenia dotyczącego tej samej sprawy. W tym przypadku przedmiotem rozpoznania przez sąd jest nie tylko zaskarżone orzeczenie, lecz są również z urzędu inne prawomocne orzeczenia dotyczące tej samej sprawy.

Art. 274.

Z powodu przestępstwa można żądać wznowienia jedynie wówczas, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że postępowanie karne nie może być wszczęte lub że zostało umorzone z innych przyczyn niż brak dowodów.

Art. 275.

Do wznowienia postępowania z przyczyn nieważności właściwy jest sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, a jeżeli zaskarżono orzeczenia sądów obu instancji, właściwy jest Naczelny Sąd Administracyjny. Do wznowienia postępowania na innej podstawie właściwy jest sąd, który ostatnio orzekał w sprawie.

Art. 276.

Do postępowania ze skargi o wznowienie postępowania stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, jeżeli przepisy poniższe nie stanowią inaczej. Jednakże, gdy do wznowienia postępowania właściwy jest Naczelny Sąd Administracyjny, stosuje się odpowiednio art. 175.

Art. 277.

Skargę o wznowienie postępowania wnosi się w terminie trzymiesięcznym. Termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji – od dnia, w którym o orzeczeniu dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy.

Art. 278.

Po upływie lat pięciu od uprawomocnienia się orzeczenia nie można żądać wznowienia, z wyjątkiem przypadku, gdy strona była pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana.

Art. 279.

Skarga o wznowienie postępowania powinna ponadto zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, podstawę wznowienia i jej uzasadnienie, okoliczności stwierdzające zachowanie terminu do wniesienia skargi oraz żądanie o uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia.

\

Art. 280.

§ 1. Sąd bada na posiedzeniu niejawnym, czy skarga jest wniesiona w terminie i czy opiera się na ustawowej podstawie wznowienia. W braku jednego z tych wymagań sąd wniosek odrzuci, w przeciwnym razie wyznaczy rozprawę.

§ 2. Na żądanie sądu zgłaszający skargę o wznowienie postępowania obowiązany jest uprawdopodobnić okoliczności stwierdzające zachowanie terminu lub dopuszczalność wznowienia.

Art. 281.

Na rozprawie sąd rozstrzyga przede wszystkim o dopuszczalności wznowienia i odrzuca wniosek, jeżeli brak ustawowej podstawy wznowienia albo termin do wniesienia skargi nie został zachowany. Sąd może jednak po rozważeniu stanu sprawy połączyć badanie dopuszczalności wznowienia z rozpoznaniem sprawy.

Art. 282.

§ 1. Sąd rozpoznaje sprawę na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia.

§ 2. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd stosownie do okoliczności oddala skargę o wznowienie postępowania albo uwzględniając ją zmienia zaskarżone orzeczenie albo je uchyla i skargę odrzuca lub postępowanie umarza.

§ 3. W przypadku, o którym mowa w art. 273 § 3, sąd uchyla jedno z orzeczeń dotyczących

tej samej sprawy, utrzymując w mocy inne prawomocne orzeczenie, albo uchyla wszystkie prawomocne orzeczenia dotyczące tej samej sprawy i orzeka co do istoty sprawy albo przekazuje sprawę właściwemu wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu do rozpoznania i rozstrzygnięcia o tej sprawie.

Art. 283.

Sędzia, którego udziału lub zachowania się w poprzednim postępowaniu dotyczy skarga, wyłączony jest od orzekania w postępowaniu ze skargi o wznowienie postępowania.

Art. 284.

Wniesienie skargi o wznowienie postępowania nie tamuje wykonania zaskarżonego orzeczenia. W razie uprawdopodobnienia, że zgłaszającemu wniosek grozi niepowetowana szkoda, sąd może wstrzymać wykonanie orzeczenia. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie przysługuje zażalenie.

1) oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest

ono zaskarżone w całości lub w części;

2) przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie;

3) wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne;

4) uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie

orzeczenia, którego skarga dotyczy;

5) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto – gdy skargę wniesiono stosując art. 285a § 2 – że występuje wyjątkowy przypadek uzasadniający wniesienie skargi;

6) wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem.

§ 2. Skarga powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma strony.

Do skargi – oprócz jej odpisów dla doręczenia ich stronom i uczestnikom postępowania

– dołącza się dwa odpisy przeznaczone do akt Naczelnego Sądu

Administracyjnego.

Art. 285.

Niedopuszczalne jest dalsze wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem wydanym na skutek skargi o wznowienie postępowania.

AKCJE PRZEDWOJENNYCH SPÓŁEK

W Sądzie Okręgowym w Warszawie czeka na rozpoznanie sprawa przeciwko czterem posiadaczom przedwojennych akcji GIESHE S.A. z Katowic i ich pełnomocnikowi. Prokuratura Okręgowa w Tarnobrzegu oskarżyła ich o próbę wyłudzenia 341 mln zł. Proces może stać się precedensem dotyczącym reaktywacji przedwojennych spółek na podstawie akcji kupionych na rynku kolekcjonerskim.

W polskim przedwojennym rejestrze handlowym przedwojennym figurowało ok. 170 tys. spółek, z czego około 3 tys. to spółki akcyjne.

Gieshe SA była jednak wyjątkowa.: miała 172 mln kapitału zakładowego, podzielonego na 172 akcje po milion zł. ( Bank Polski miał tylko 100 mln zł kapitału). To robi wrażenie, bo typowe akcje miały wartość nominalną 100 zł.

Historia spółki Gieshe SA sięga XVIII w to dla aktualnych rozstrzygnięć ważne są jej losy po 1922 r. W wyniku podziału Górnego Śląska 80 proc. koncernu zaliczanego do największych przedsiębiorstw Europy znalazło się w Polsce. W 1926 r. spadkobiercy Gieshe uznali, że Polska utrudnia funkcjonowanie firmy z kapitałem niemieckim i za 4 mln dol sprzedali ją amerykańskiemu holdingowi Silesian-American Corporation (SACO). Wszystkie akcje zdeponowane zostały w Guaranty Trust w Nowym Jorku.

W czasie drugiej wojny kontrolę nad spółką przejęła III Rzesza.

Zapewne dlatego w 1946 r. została uznana za przedsiębiorstwo niemieckie i znacjonalizowana bez odszkodowania. Amerykanie ostro zaatakowali. Nie kwestionowali nacjonalizacji. Uważali jednak, że Polska nie może jej przejąć bez odszkodowania dla SACO będącego jedynym właścicielem GIESCHE S.A.

Negocjacje były trudne. USA chciały początkowo 117 mln dol. Staneło na 40 mln spłacanych w ratach po 2 mln dol. rocznie (częściowo węglem).

W 1968 r. akcje znajonalizowanej spółki w 44 pojemikach trafiły do Warszawy.  W tym papiery Gieshe SA

Miały być zdeponowane w Ministerstwie Finansów. Odnaleziono list przewozowy, ale nie odnaleziono dokumentu, że faktycznie się tam znalazły.

W śledztwie ustalono, że we wrześniu 1985 r. akcje spółki Giesche wraz z innymi dokumentami trafiły do skupu i makulatury.

Zainteresował się nimi Ryszard Kowalczuk, właściciel największego w kraju zbioru historycznych papierów wartościowych.

Po 2000 r. mówiło się, że papiery przedwojennych spółek mogą zostać objęte ustawą reprywatyzacyjną.

Gieshe SA wciąż istniało w rejestrach handlowych bo zapomniano go stamtąd wykreślić.

Marek N wraz z grupą skupili akcje w 2005 r.

W tym samym roku Sąd Rejonowy w Katowicach wydał zgodę na Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, podwyższenie kapitału do wymaganej wówczas kwoty 500 tys. zł ( przedwojenne 172 mln zł po denominacjach to obecnie 172 zł ) i wybór nowych władz.

Kiedy do sądu trafiły pierwsze pozwy o zwrot nieruchomości bo okazało się, że Giesche nadal figuruje w kilkudziesięciu księgach wieczystych jako właściciel, Katowicami zatrzęsło z oburzenia.

Do tego Giesche zwróciła się do Ministra Gospodarki o unieważnienie decyzji nacjonalizacyjnej z 1946 r.

dotyczących kopalń, hut i innych zakładów będących w II Rzeczpospolitej własnością starej Giesche SA na Śląsku.

Pełnomocnik Skarbu Państwa uważa, że akcje kolekcjonerskie nie niosą żadnych praw majątkowych.